Hij deed mij uiterst sympathiek aan. Naar later bleek was hij een hoge ambtenaar en naar ik denk eentje van het uitstekende soort. Sinds kort voorzitter van een Algemene Kerkenraad van een grote gemeente ergens in den lande. Hij koos zijn woorden bedachtzaam en zei toen de voor mij gedenkwaardige zin: ‘Ik lees verslagen eigenlijk nooit..’ De discussie en het gesprek vielen even stil. Hij vervolgde ’ik ga er van uit dat er gewoon wordt vastgelegd wat we hebben afgesproken, zo moeilijk is dat toch niet.’
Later in de discussie van de vergadering verwees ik naar deze uitspraak. Gaandeweg was duidelijk geworden dat er over en weer wat verschil in verwachtingen zat binnen die AK. Wat ik aangaf was dat onze voorzitter waarschijnlijk op basis van zijn functie en de staf die hem letterlijk en dienste stond, er op vertrouwde dat de afspraken simpelweg correct werden vastgelegd. Hij gaf toe inderdaad zijn team zo te hebben samengesteld. Mensen die daar trucjes mee uithaalden waren door hem verwijderd. En.. eigenlijk verwachtte hij dat van de kerk als organisatie ook. Tja, en daar ontstond toen een nieuwe discussie over, wat ik maar het thema gaf dat ‘ieder gemakkelijk zijn verwachtingspatroon van zijn eigen werkkring op de kerk plakt’.
Op zich is dat heel begrijpelijk, maar desondanks wel een bron van misverstand. Vaak gebruik ik ook de insteek van een bankdirecteur, die denk dat iedereen in dienst is. Dus ook de dominee. Dus ziedaar.. een helder functioneringsgesprek, targets, monitoring, smart-doelstellingen enz. U zegt ‘nee’, maar hoe zo niet? O, zijn dominees geen werknemer in dienst van de kerkenraad.. maar, wat zijn ze dan wel? Maar de kerkelijk werker is dat weer wel? Terwijl ze beiden toch heel veel vergelijkbare dingen doen. En zit een dominee dan per definitie in de kerkenraad als zijn eigen bestuur, dat is toch vreemd?
Inderdaad dat is allemaal vreemd bekeken met de ogen van een hoge ambtenaar of een bankdirecteur, omdat de kerk een vreemde, beter gezegd: eigensoortige organisatie is. Lees maar eens de statuten van de organisatie (de kerkorde) of bepaalde regelingen ( de ordinanties) of praktische uitwerkingen ( de uitvoerbepalingen) en de couleur locaal van de plaatselijke regeling.
Ik zeg echt niet dat alles in de kerk zo goed geregeld is, of beter dan elders.. maar wel: houd er als gewoon mens rekening mee dat het een andere organisatie is dan waar jij werkt, een organisatie die anders in elkaar zit dan je vaak denkt . Probeer dat eigensoortige van de kerk te onderkennen, bijvoorbeeld dat de kerkdienst geen winkeltje is waar mensen iets komen halen, maar ook komen brengen.. en om met het voorbeeld waar ik boven mee begon nu ook af te ronden: dat kerkelijke ambten niet hetzelfde zijn als ambtenaren, maar dat we spreken over ambtsdragers.
Besef voor het eigene van de kerk, kan veel teleurstellingen voorkomen.. voor jezelf, maar ook voor anderen.
